گیاهان داروئی (بخش دوم): طبقه بندی بر اساس اثرات
گیاهان کاهش دهنده چربی
از زعفران در کتابهای داروسازی نام برده شدهاست. نتیجه ی آزمایشها نشان می دهد که زعفران باعث کاهش چربی و کلسترول خون و افزایش نفوذ اکسیژن در پلاسما میشود.
گیاهان ضد التهاب و درد
این مواد را برای درمان زخمها و کوفتگیها به کار میبرند. آنها ورم را کاهش میدهند و بازسازی بافتهای آسیب دیده را (با تأثیر بر غشای مخاطی و سطح گرانولی) تسریع میکنند.
بنابراین بابونه و اکلیل کوهی جراحتها را التیام میبخشند، خزه اثر ضد تورم روی مجاری ادرار دارد و گل نرگس ضمن التیام زخمها، بیماری پوستی را درمان میکند . رزمارینوس در مصارف خارجی ضد روماتیسم و توت فرنگی برای جوش صورت مفید است.
گیاهان ضد نفخ
در اینجا منظور موادی هستند که اثر خوبی روی دفع گازهای معده و انقباضات دردناک و حتی تشنج عضلات شکم دارند. این مواد حساس فشار درد را کاهش می دهند. گیاهانی از این قبیل عبارتند از:بابونه، انیسون، رازیانه، سرو کوهی، نعناع، مریم گلی، اکلیل کوهی، زیره و زوفا.
گیاهان معرق
گیاهانی که عمل تعرق را آسانتر مینمایند عبارتند از:گل ماهور، آقطی سیاه، بابونه، زیزفون، شاه تره، برگ انگور فرنگی، ریش بز، تره تیزک، ریشه بابا آدم، بید گیاه.
گیاهان کاهش دهنده تعرق
گیاهانی که از تعرق زیاد جلوگیری میکنند عبارتند از:مریم گلی، سنبل الطیب، شابیزک، بلادون و برای مصرف خارجی، برگ گردو و پوست درخت بلوط.
گل ماهور گلهای زردی دارد که پس از خشک کردن در ترکیب جوشاندههایی که به عنوان ضد سرفه تجویز میشوند از آن استفاده میگردد، زیرا دارای مقدار زیادی لعاب است.
گیاهان مدر
این گیاهان ترشح ادرار را زیاد میکنند و برای ناراحتیهای مجاری مورد استفاده قرار میگیرند. آنها ضمن این که مدر هستند کمی هم حالت ضدعفونی دارند. از آنها میتوان در مواردی از قبیل ناراحتیهای کلیوی سبک، سنگ کوچک یا شن ادراری استفاده کرد. در صورتی که ناراحتی کلیوی مهم، ناراحتیهای قلبی، ورم قلبی، یا سیروز کبدی وجود داشته باشد این داروها مناسب نیستند و باید به پزشک مراجعه شود.
گیاهان دارویی مدر از قبیل:گل آقطی سیاه، انگور روباه، سرو کوهی، مورد، پرسیاوش، هوفاریقون، لوبیای شیطان، اونونیس، ریشه جعفری.
گیاهان ضد سرفه
اینها در واقع گیاهان خلط آور آرامکننده سرفه هستند. در اکثر موارد از آنها به صورت مخلوط (جوشانده برای سینه درد) استفاده میکنند.
از میان گیاهان ساده نیز میتوان از ختمی، پنیرک، بارهنگ، به دانه و شیرین بیان نام برد.
گیاهان مسهل صفرا
این مواد کار تولید صفرا در سلولهای کبدی و همچنین کار دفع آن از طریق مجراهای صفراوی را تسهیل میکنند. در درمان ورم کیسه و مجراهای صفراوی و حتی علیه سنگ ریزههای کوچک کیسه صفرا در کنار داروی مؤثر پر قدرت از داروهای گیاهی نیز استفاده میشود که محتوی اسانسهای طبیعی ضد تشنج مجراهای صفراوی و ضد عفونیکنندههای سبک و ضد تورم هم هستند.
از میان داروهای گیاهی میتوان از:برگ بولدو، زنجبیل شامی و ریوند نام برد.
و از میان گیاهان غیر طبی از: مامیران، گل قاصد، پوست درختچه زرشک، آویشن معمولی و بومادران نام میبریم.
گیاهان آرام بخش
این مواد آرامکننده در موارد عصبی بودن، ضعف اعصاب و تغییرات رفتاری در سیستم اعصاب مرکزی، بیماری ضعف اعصاب مصرف میشود. در مقایسه با داروهای شیمیایی، این مواد اثر بسیار آرامتر و ملایم تری از خود نشان میدهند. از گیاهان آرامبخش میتوان از سنبل الطیب، گل ساعتی، رازک و خلنگ نام برد.