شیره ها جزو مواد غذایی انرژی زا بوده و برای مواقعی که بدن به انرژی بیشتری نیاز دارد، بهترین غذا محسوب می گردند. از جمله این شیره ها، شیره خرما می باشد.

شیره خرما جایگزین مناسبی برای مواد شیرین کننده تصفیه شده است. از طرفی این ماده ارزش غذایی بسیار بالایی دارد. آهن طبیعی موجود در شیره خرما، باعث افزایش گلبول های قرمز خون می شود و در نتیجه خطر بروز کم خونی را کاهش می دهد.

علاوه بر آهن، سرشار از پتاسیم و منگنز است. مصرف آن هنگام صبح با صبحانه یا شیر ولرم، باعث فعال شدن سلول های عصبی می شود. شیره این میوه، تسکین دهنده دردهای روماتیسمی است. به راحتی هضم می شود و انرژی زاست. ناراحتی های گوارشی را برطرف می کند و باعث ایجاد کلنی های باکتری های مفید در روده ها می شود.
فیبر موجود در آن مانع از یبوست می شود. تقویت کننده قلب است و غنی از کلسیم بنابراین برای تقویت استخوان مفید است. برای تقویت بینایی مفید است و سموم را از کبد دفع می کند و برای درمان گلودرد، تب و سرماخوردگی مفید است.

شیره خرما همان خواص خرما را دارد. حاوی فسفر و آهن است که مصرف آن در وعده ی صبحانه باعث فعال شدن سلول های عصبی و در ضمن مانع ایجاد کم خونی در افراد می شود. شیره خرما، تسکین دهنده ی دردهای رماتیسمی و امراض شریانی و وریدی هستند.

بهترین نوع مصرف شیره که برای همه ی مزاج ها مناسب می باشد، این است که شیره را با سرکه بجوشانید و محصول نهایی را که «سرکه شیره» نام دارد با کاهو بخورید و نهایت لذت را از خوردن این معجون ببرید.

در بسیاری از استان های کشورمان، از شیره خرما به جای شکر در پختن حلوا استفاده می کنند.
همچنین خوردن «شیر برنج با شیره»، «برف با شیره»، «شیر با شیره» و «ارده با شیره» در زمستان از عادات غذایی مرسوم مردمان بسیاری از شهرها از جمله : همدان، تبریز، اراک، اردبیل و… است. شیره خرما انرژی فوق العاده ای دارد و یک صبحانه کامل است.

روش تهیه شیره خرما

شیره ی خرما به دو روش صنعتی و سنتی تهیه می شود

در روش صنعتی به کمک آب و اعمال حرارت، مواد جامد محلول در آب از میوه ی کاملاً رسیده ارقام مختلف نخل خرما به نام علمی Phoenix dactylifera از خانواده  Palmacea به دست می آید. شیره خرمای صنعتی در زمره صنایع تبدیلی خرما به شمار می رود.

شیره خرما همچنین به صورت سنتی از میوه خرما استحصال می گردد که از روی هم انباشتن خرما در محل های خاص نگهداری خرما حاصل شده و پس از تصفیه ی جزئی، بسته بندی می گردد.

برای تولید شیره خرما به روش سنتی، سه شیوه وجود دارد:

شیوه جوشاندن (روش گرم)
در این شیوه تولید، خرما در دیگ های سر باز قرار داده شده و به اندازه وزن میوه به آن آب اضافه می شود. مخلوط آب و خرما حرارت داده می شوند تا شیره در آب حل گردد . حرارت را تا حدی که شیره به غلظت مورد نظر برسد ادامه می دهند و در نهایت با قطع حرارت مخلوط را صاف نموده و شیره را در ظرف های پلاستیکی یا حلب های فلزی پر کرده و تفاله باقی مانده را نیز به مصرف دام می رسانند.

تهیه شیره در حوضچه های سیمانی (روش سرد)
خرما را در حوضچه هایی که ۱ الی ۱/۵ متر از سطح زمین بلندتر است و مخصوص عملیات شیره گیری ساخته می شود، می ریزند. خرماها در اثر نیروی وزن به هم فشار می آورند و شیره از سوراخی که در ته حوضچه تعبیه شده است خارج و جمع آوری می شود . این نوع شیره طبیعی بوده و به آن شیره خرمای طبیعی می گویند. حوضچه های سیمانی را نیز در زبان محلی مدبسه می نامند.

تولید شیره خرما به طریقه حصیر
در برخی نواحی جنوب کشور مانند میناب، به جای حوضچه های سیمانی، خرما را در محفظه ای که از برگ خرما به صورت سبد حصیری درست شده است می ریزند و در اثر فشار خرماها بر روی همدیگر شیره آن از منافذ حصیر خارج می شود.

شیره خرما به روش سنتی دارای معایبی است که عبارتند از:

عدم رعایت اصول بهداشتی در تولید و بسته بندی

نامناسب و تیره رنگ بودن محصول تولیدی

پایین بودن راندمان تولید

پایین بودن غلظت شیره خرما

مناسب نبودن طعم شیره به علت وجود املاح معدنی ناخواسته در آن

پایین بودن درصد قند شیره به علت تجزیه قندهای محتوی خرما در حین حرارت دادن شیره

موارد احتیاط

شیره خرما به دلیل داشتن مواد قندی طبیعی برای بیماران دیابتی ضرر کمتری دارد، ولی مصرف آن به این بیماران توصیه نمی شود.
مصرف مخلوط شیره و ارده که هر دو طبیعت گرم دارند، برای گرم مزاج ها موجب غلیظ شدن صفرای شان شده و نتیجه آن جوش زدن در صورت و بدن شان است که راه درمان آن هم خوردن میوه های تازه با طبیعت سرد است.
و حواس تان باشد که این ماده به غیر از انرژی زا بودن، درصد بالایی کالری هم دارد و اگر شما فرد کم تحرکی هستید که روزانه بیش از ۲۰ دقیقه پیاده روی منظم ندارید یا ورزش نمی کنید، بدانید که با خوردن این ماده مغذی، حتماً چاقی و عوارض آن انتظارتان را می کشد.